महाराष्ट्र राज्याविषयी संपूर्ण माहिती
- महाराष्ट्र राज्यची स्थापना १ मे १९६०
- राजधानी – मुंबई
- उपराजधानी – नागपूर
- राज्यभाषा – मराठी
- एकूण जिल्हे – ३६
- एकूण तालुके – ३५५
- एकूण ग्रामपंचायत – २८,८१३
- एकूण पंचायत समित्या – ३५५
- एकूण जिल्हापरिषद – ३४
- एकूण विधानसभा आमदार – २८८
- विधानपरिषद आमदार – ७८
- महाराष्ट्र लोकसभा सदस्य – ४८
- भारत देशामध्ये महाराष्ट्राचा लोकसंख्येच्या बाबतीत क्रमांक – २ रा
- भारत देशामध्ये महाराष्ट्राचा क्षेत्रफळाच्या बाबतीत क्रमांक – ३ रा
- भारत देशातील एकूण लोकसंख्येच्या ९.२९ % लोकसंख्या महाराष्ट्रातील आहे.
- महाराष्ट्रातील सर्वाधिक जास्त लोकसंख्या असलेला जिला – पुणे ( ९४.३ लाख )
- महाराष्ट्रातील सर्वाधिक कमी लोकसंख्या असलेला जिला – सिंधुदुर्ग ( ८.५० लाख )
- महाराष्ट्रातील सर्वाधिक जंगले असलेला जिल्हा – गडचिरोली
- महाराष्ट्रातील सर्वात कमी जंगल असलेला जिल्हा – बीड
- महाराष्ट्रातील अधिक तलावांचा जिल्हा – गोंदिया
- महाराष्ट्रातील क्षेत्रफळाने सर्वात मोठं जिल्हा – अहमदनगर
- महाराष्ट्रातील क्षेत्रफळाने सर्वात लहान जिल्हा – मुंबई शहर
- महाराष्ट्रातील उंच शिखर – कळसुबाई १६४६ मी.
- महाराष्ट्रातील सर्वात लांब नदी – गोदावरी
- महाराष्ट्रात सर्वात जास्त समुद्रकिनारा असलेला जिल्हा – रत्नागिरी
- जगातील सर्वात पहिले जैव तंत्रज्ञान विद्यापीठ असलेला जिल्हा – नागपूर
- महाराष्ट्रातील संपूर्ण डिजिटल पहिला जिल्हा – नागपूर ( ऑक्टोबर २०१६)
जिल्हे निर्मिती
- औरंगाबाद जिल्ह्यातून जालना जिल्हा वेगळा – दिनांक ०१ मे १९८१
- उस्मानाबाद जील्ह्यातून लातूर जिल्हा वेगळा – दिनक १६ ऑगस्ट १९८२
- चंद्रपूर जिल्ह्यातून गडचिरोली जिल्हा वेगळा – दिनांक २६ ऑगस्ट १९८२
- बृहन्मुंबई जिल्ह्यातून मुंबई उपनगर जिल्हा वेगळा – दिनांक ०४ ऑक्टोंबर १९९०
- अकोला जिल्ह्यातून वाशिम जिल्हा वेगळा – दिनांक ०१ जुलै १९९८
- धुळे जिल्ह्यातून नंदुरबार जिल्हा वेगळा – दिनांक ०१ जुलै १९९८
- परभणी जिल्ह्यातून हिंगोली जिल्हा वेगळा – दिनांक ०१ मे १९९९
- भंडारा जिल्ह्यातून गोंदिया जिल्हा वेगळा – ०१ मे १९९९
- ठाणे जिल्ह्यातून पालघर जिल्हा वेगळा – ०१ ऑगस्ट २०१४
महाराष्ट्रातील एकूण प्रशासकीय विभाग – ०६
विभागाचे नाव | जिल्हे | क्षेत्रफळ |
कोंकण | मुंबई, मुंबई उपनगर, ठाणे, पालघर, रायगड, रत्नागिरी, सिंधुदुर्ग | ३०७४६ चौ. किमी. |
पुणे / प. महाराष्ट्र | पुणे, सातारा, सांगली, सोलापूर, कोल्हापूर | ५८२६८ चौ. किमी. |
नाशिक / खान्देश | नाशिक, अहमदनगर, धुळे, जळगाव, नंदुरबार | ५७२६८ चौ. किमी. |
औरंगाबाद / मराठवाडा | औरंगाबाद, जालना, बीड, परभणी, हिंगोली, उस्मानाबाद, लातूर, नांदेड. | ६४८११ चौ. किमी. |
अमरावती / पश्चिम विदर्भ | अमरावती, बुलढाणा, अकोला, यवतमाळ, वाशीम | ४६०९० चौ. किमी. |
नागपूर / पूर्व विदर्भ | नागपूर, वर्धा, चंद्रपूर, गडचिरोली, भंडारा, गोंदिया. | ५१३३६ चौ. किमी. |
महाराष्ट्राच्या नैसर्गिक सीमा
- वायव्येस – सातमाळा डोंगररांगा, गाळणा टेकड्या व सातपुडा पर्वतातील अक्राणी टेकड्या,
- उत्तरेस – सातपुडा पर्वतरांगा व त्याचा पूर्वेस गाविलगड टेकड्या.
- ईशान्येस – दरेकासा टेकड्या.
- पूर्वेस – चिरोळी टेकड्या व भामरागड डोंगर.
- दक्षिणेस – हिरण्यकेशी नदी व कोकणातील तेरेखोल नदी.
- पश्चिमेस – अरबी समुद्र.
राजकीय सीमा व सरहद्द –
- वायव्येस – गुजरात व दादरा नगर हवेली
- उत्तरेस – मध्यप्रदेश
- पूर्वेस – छत्तीसगढ
- आग्नेयेस – आंध्र प्रदेश
- दक्षिणेस – कर्नाटक व गोवा
राज्य व त्यांना जोडणारे महाराष्ट्रातील जिल्हे
- गुजरात – पालघर, नाशिक, नंदुरबार, धुळे
- दादरा नगर हवेली – ठाणे, नाशिक
- मध्य प्रदेश – नंदुरबार, धुळे, जळगाव, बुलढाणा, अमरावती, नागपूर, भंडारा, गोंदिया
- छत्तीसगढ – गोंदिया, गडचिरोली
- आंध्रप्रदेश – गडचिरोली, चंद्रपूर, यवतमाळ, नांदेड
- गोवा – सिंधुदुर्ग
महाराष्ट्राची लांबी, रुंदी आणि क्षेत्रफळ
- लांबी – पूर्व – पश्चिम – ८०० कि. मी.
- रुंदी – दक्षिण – उत्तर – ७२० किमी.
- क्षेत्रफळ – ३,०७, ७१० चौ. किमी.
- समुद्र किनारा – ७२० किमी.